Wim Hof Methode en de wetenschap
WHM en de wetenschap: slechts het begin
Uiteindelijk is dit maar een kleine greep uit de vele studies die tot nu toe gepubliceerd zijn, maar ook zijn er nog vele studies die nog in de pijplijn zitten.
We zien enkel nog maar het topje van de ijsberg, wat uiteraard veel hoop geeft naar de toekomst toe.
Wil je nog meer weten over bepaalde studies, kan je elk van de rapporten bekijken op de officïele WHM website. Deze studies zijn immers toegankelijk voor iedereen.
Maar lees vooral verder voor een kort overzicht te krijgen over de belangrijkste wetenschappelijke studies tot nu toe:
Endotoxine studie 2012 – Radboud universiteit Nijmegen, NL
Doel van de studie:
Deze casestudy werd uitgevoerd nadat Wim Hof beweerde dat hij zijn autonome zenuwstelsel en daarmee zijn aangeboren immuunreactie kon beïnvloeden.
Zijn ontstekingsreactie werd gemeten tijdens een 80 minuten durende volledige lichaams ijs onderdompeling en het beoefenen van de Wim Hof Methode concentratietechniek.
Daarnaast werd een endotoxemie-experiment uitgevoerd om Wim’s aangeboren immuunreactie te bestuderen.
Uitvoering van de studie:
Wim werd hier voor de wetenschap, ingespoten met een endotoxine (dit zijn kleine, dode stukjes bacteriën). Deze endotoxine werd reeds bij meer dan 100 mensen ingespoten, voor verschillende doeleinden. Elk van deze mensen kreeg griepverschijnselen (braken, misselijk, hoofdpijn, krampen, …). Dit is een normale reactie van ons aangeboren immuunsysteem.
Echter, bij het inspuiten van de endotoxine bij Wim gebeurde nauwelijks iets. Wim werd dus niet ziek, in tegenstelling tot deze andere mensen. Enkel had ‘The Iceman’ (zoals Wim zijn bijnaam klinkt), een lichte hoofdpijn op het toppunt van de infectie, en deze was na 10min verdwenen.
De resultaten:
Extern was er nauwelijks wat te merken aan Wim, maar de bloedstalen moesten verder bewijs leveren.
De pro-inflammatoire cytokinen, of ook wel ontstekingsbevorderende
De anti-inflammatoire cytokinen, of ook wel ontstekingsremmende eiwitten (IL-10) waren sterk gestegen.
Deze lieten zien hoe de technieken van de Wim Hof Methode een gecontroleerde stressreactie leken op te roepen. Deze reactie wordt gekenmerkt door activatie van het sympathische zenuwstelsel, wat het aangeboren immuunsysteem lijkt te verzwakken (lees : ontstekingen doet verminderen).
Hier bewees Wim Hof dat hij zijn autonome zenuwstelsel kon beïnvloeden. Iets wat de wetenschap tot dan toe niet voor mogelijk hield.
Conclusie:
Wim kan wel degelijk zijn autonome zenuwstelsel (en dus ook zijn immuunsysteem) vrijwillig beïnvloeden.
Het is dankzij zijn ademhalingstechniek tijdens de test, dat er zeer veel adrenaline vrijkwam. Deze adrenaline zorgde voor een piek in ontstekingsremmende eiwitten, die dan weer op hun beurt de ontstekingsbevorderende eiwitten onderdrukte.
Note: nu, een volwaardig onderzoek kan niet gebaseerd zijn op 1 enkele persoon. Daarom kwam in 2014 een vervolgstudie op meerdere personen (zie hieronder). Hierbij wou men aantonen dat niet enkel Wim Hof in staat is om zijn autonome zenuwstelsel vrijwillig te beïnvloeden, maar dat we dit allemaal kunnen.
Endotoxine studie 2014 –
Radboud universiteit Nijmegen, NL
Doel van de studie:
Onderzoeken of de Wim Hof Methode (ademhalingstechnieken, meditatie en koude training) de immuunrespons kan beïnvloeden en verminderen. Voor de wetenschap, en dus ook om hiermee andere mensen te kunnen helpen.
Uitvoering van de studie:
Deze keer werden 30 gezonde mannen gerekruteerd.
18 van deze mensen gingen 4 dagen met Wim Hof mee naar Polen, om daar getraind te worden in koude, meditatie en ademhaling. Na deze 4 dagen trainden deze mensen nog 4 dagen verder in Nederland met de WHM.
De 12 andere mannen bleven in Nederland, en werden niet getraind (zij deden dus niets speciaals) . Dit was de controlegroep.
Na deze 8 dagen werd de gehele groep samengebracht: zij kregen allemaal de Endotoxine toegediend.
Resultaten
-
Sympathisch zenuwstelsel:
- De getrainde groep toonde een verhoogde activatie van het sympathische zenuwstelsel (vecht-of-vluchtreactie).
- Dit ging gepaard met verhoogde niveaus van adrenaline.
-
Cytokinen:
- De getrainde groep had een verminderde afgifte van pro-inflammatoire cytokinen, zoals TNF-α, IL-6, IL-8, die normaal gesproken de ontstekingsreactie bevorderen.
- Dit resulteerde in minder sterke griepachtige symptomen.
-
Fysiologische respons:
- De deelnemers konden via hun ademhaling en meditatie hun immuunsysteem en autonome zenuwstelsel beïnvloeden, iets wat voorheen werd beschouwd als “onmogelijk.”
Conclusie:
Deze studie leverde wetenschappelijk bewijs dat bewuste controle over het autonome zenuwstelsel en immuunsysteem mogelijk is. Niet enkel door Wim Hof maar door iedereen die, zelfs voor een korte periode, getraind is in de Wim Hof Methode.
Dit kan belangrijk zijn voor de behandeling van aandoeningen waarbij chronische ontstekingen een rol spelen, zoals auto-immuunziekten.
Brain-over-Body studie (‘Michigan Study’) – 2018 – Wayne State University, US
Doel van de studie
De “Brain Over Body”-studie onderzoekt of bepaalde hersengebieden bij een getraind persoon (zoals Wim Hof) een bijdrage kunnen leveren om de koude te trotseren, met behulp van de Wim Hof Methode technieken. Maar ook of iemand zoals Wim zijn brein kan gebruiken om controle te krijgen over fysiologische processen die doorgaans als autonoom worden beschouwd, zoals hartslag, ademhaling en zelfs de lichaamstemperatuur.
Het idee is geïnspireerd door technieken zoals mindfulness, meditatie en ademhalingscontrole, maar ook door buitengewone individuen zoals Wim Hof (ook bekend als “The Iceman”), die bekendstaat om zijn vermogen om extreme kou te weerstaan door middel van mentale focus en ademhalingstechnieken.
Het onderzoeksteam van Wayne State University werkte samen met Nederlandse experts en vrijwilligers om de invloed van mentale controle op fysiologische reacties te meten.
Uitvoering van de Studie
Deelnemers werden blootgesteld aan gecontroleerde koude-omstandigheden, waarbij hun vitale functies nauwlettend in de gaten werden gehouden. Tegelijkertijd beoordeelden onderzoekers het effect van ademhalings- en meditatieoefeningen (interoceptive focus), om te bepalen of een geoefend iemand (zoals Wim Hof) de koude beter kan weerstaan dankzij deze technieken.
De studie gebruikte geavanceerde beeldvormingstechnieken, zoals functionele MRI (fMRI), om te zien welke hersengebieden werden geactiveerd tijdens het proces.
Het koude pak
- Vrijwilligers werden blootgesteld aan dit, voor deze studie speciaal ontwikkelde koude pak, waar gedurende 25min afwisselend koud (15gr C) en warm water (thermoneutrale temperatuur van water, ong 34gr C) werd doorgestuurd. Zoals verwacht daalde en steeg de huidtemperatuur van deze mensen, tesamen met de temperatuur van het water.
- Vervolgens werd Wim eveneens in de koude pak gestoken, waarbij werd benadrukt dat Wim geen enkel van zijn meditatie of ademhalingstechnieken mocht toepassen. Ook hier daalde en steeg de huidtemperatuur van Wim, samen met de temperatuur van het water.
- Als laatste test werd Wim opnieuw in het koude pak gestoken, ditmaal pastte hij wel (op voorhand) zijn ademhalings -en meditatietechnieken toe. Wat vervolgens gebeurd is verbazingwekkend. De huidtemperatuur van Wim blijft ongeveer 34gr C, ondanks de doorstroming van koud en warm water. Het lijkt alsof deze temperaturen totaal geen invloed hebben op Wim.
Zowel een PET-scan als een fMRI-scan moet meer duidelijkheid brengen over wat er nu juist is gebeurd in lichaam en geest van Wim:
- PET-scan: deze laat duidelijk zien dat de tussenribspieren van Wim, door de ademhalingstechnieken, enorm veel warmte genereren naar het lichaam toe. Hierdoor kon Wim op een fysieke manier de temperatuur van 34gr C handhaven, ondanks de blootstelling aan het koude water.
- fMRI-scan: deze hersenscan wees uit dat de insula van Wim normaal reageerde (hoewel extremer als bij de overige deelnemers). Echter zagen ze ook dat het ‘periaquductaal grijs gebied’ extreem actief was (ten gevolge van de voorbereidende ademhalingsoefeningen die reeds een stressreactie uitlokte, maar daarenboven ook de koude zelf, waarbij een stressgrens overtroffen werd).
Dit periaquductaal grijs gebied bevind zich in de hersenstam en reguleert onze pijn en onze perceptie ervan. Wat hierbij opvalt, is dat net als de insula daalde, tegelijkertijd de activiteit van het periaquductaal grijs gebied steeg. Deze pieken zorgden ervoor dat er endo-cannabinoïds en opiöds vrijkwamen, die een pijnstillend en zelfs euforisch effect hebben en ons eveneens een gevoel van welzijn geven.
Deze pieken in het periaquductaal grijs gebied waren niet te zien bij de overige deelnemers, integendeel, er was geen enkele vorm van stijging of dalingen te zien.
Conclusie
De resultaten waren veelbelovend: Wim Hof slaagde erin zijn lichaamstemperatuur en stressreacties significant te beïnvloeden, wat suggereert dat mentale training het autonome zenuwstelsel kan beïnvloeden.
Ten opzichte van de koude was er een duidelijk bewijs dat het Centrale Zenuw Stelsel (vanuit onze hersenen) primeert op het lichamelijke.
Dit vermoedt tegelijk dat de WHM ervoor kan zorgen dat beoefenaars een betere controle hebben over sleutelcomponenten van het autonome systeem.
De resultaten van de “Brain Over Body”-studie openen nieuwe deuren in zowel de wetenschap als de gezondheidszorg. Als mensen hun brein kunnen trainen om fysieke processen te beïnvloeden, zou dit enorme gevolgen kunnen hebben voor de behandeling van chronische ziekten, stressmanagement en zelfs sportprestaties.
Denk aan toepassingen voor patiënten met auto-immuunziekten, waarin het immuunsysteem door mentale technieken kan worden gereguleerd, of aan het verbeteren van het herstel na intensieve fysieke inspanning.
De “Brain Over Body”-studie is slechts het begin van een spannende weg naar een beter begrip van hoe de geest het lichaam kan beïnvloeden. Voor Nederland is deze studie een nieuwe bevestiging van haar rol als pionier in innovatieve wetenschappelijke onderzoeken, en voor de wereld betekent dit een sprankje hoop in het benutten van de verborgen krachten van het menselijk brein.
“Brain over Body” in de praktijk met de WHM
- Fysieke prestaties:
- Mensen die de WHM gebruiken, rapporteren verbeteringen in sportprestaties, uithoudingsvermogen en herstel. Dit komt doordat ze hun mentale focus gebruiken om fysieke grenzen te doorbreken.
- Bijvoorbeeld: langdurig in een ijsbad zitten of extreme kou trotseren zonder onderkoeld te raken.
- Chronische ziekten en pijnmanagement:
- Veel gebruikers van de WHM ervaren verlichting bij chronische ontstekingsziekten zoals reuma. Dit kan worden toegeschreven aan het vermogen om ontstekingen mentaal te beheersen en stressniveaus te verlagen.
- Mentale weerbaarheid:
- Door blootstelling aan koude en het doorbreken van fysieke weerstand bouwt men mentale kracht op. Het idee is dat als je controle kunt hebben over iets extreems zoals kou, je ook mentaal sterker bent in andere stressvolle situaties.
Gecontroleerde hyperventilatie versnelt hoogte acclimatisatie
Rapport
De effecten van de Wim Hof Methode op acute hoogteziekte.
Gedurende een expeditie naar de top van de Kilimanjaro, slaagde een groep van 26 personen die getraind waren in de WHM erin om de effecten van hoogteziekte te neutraliseren.
Het was echter in 2008 dat Wim Hof voor de eerste keer de Kilimanjaro beklom: met zijn 5895m de hoogste berg van Afrika en tegelijk de grootste (slapende) vulkaan ter wereld.
In recordtijd naar de top
In januari 2015 leidde Hof een groep van 18 mensen zonder significante klimervaring naar de top (tenminsten, tot op 5.685 meter, Gilman’s Point) van de Kilimanjaro in slechts 31 uur en 25 minuten. Deze prestatie werd door experts als onhaalbaar beschouwd vanwege het risico op hoogteziekte bij zo’n snelle klim.
De deelnemers legden in minder dan 3 dagen zowat 78km af, waarvan 4000 hoogtemeters.
Door een specifiek adempatroon (continue gecontroleerde en bewuste ademhalingen) vast te houden tijdens de klim, konden de effecten van hoogteziekte worden tegengehouden. Opvallend was dat de deelnemers elke nacht om even wakker werden, om een ademhalingsoefening van ong 30min te doen, om daarna opnieuw te gaan slapen. Om op deze manier ervoor te zorgen dat het lichaam nieuwe rode bloedlichaampjes aanmaken, en zo opnieuw ‘op te laden’.
Net hetzelfde principe als we met de WHM ademhalingstechniek doen, en dus op deze manier een natuurlijke hoogtestage nabootsen door onze adem bewust een korte tijd vast te houden, en op deze manier ons lichaam een kortstondige stressprikkel te geven. Hier anticipeert ons lichaam op door op een natuurlijke manier EPO aan te maken, en als gevolg hiervan ook de aanmaak van nieuwe rode bloedlichaampjes waardoor zuurstof makkelijker en efficiënter door ons lichaam vervoert zal worden.
Wat heel straf is aan dit hele verhaal is dat de deelnemers nauwelijks klimervaring hadden, de Kilimanjaro vervolgens in een recordtijd beklommen, én geen last hadden van hoogteziekte (buiten enkelen). Zeker als je weet dat 46% van de mensen die zich aan deze beklimming wagen, er 5-7 dagen over doen. Uiteindelijk haalde 15 van de 19 deelnemers de top (inclusief Hof dus).
Uiteraard trok deze prestatie veel aandacht in verband met het feit dat we met bewuste en gecontroleerde ademhaling enorm veel kunnen bereiken.
Een jaar later, een nog straffere stunt.
Een jaar later doet Wim deze stunt over, ditmaal met een groep van 26 mensen, waarvan 11 mensen in hun korte broek en blote bast. Opnieuw een uitzonderlijke prestatie, als je weet dat het op de top zowat -20gr C was, en de deelnemers op 4800m een heuse sneeuwstorm trotseerden. Ook bij dit project werd op voorhand gezegd dat dit onmogelijk was, door experts (oa door de Nederlandse Klimfederatie).
De deelnemers aan deze expeditie, allen tussen 29 en 65 jaar oud, hadden geen klimervaring en sommigen lijdden aan ‘reuma’, astma en andere chronische ziektes. Om een idee te geven : de slagingskans om de top te bereiken in een reguliere alpiene expeditie, bij gezonde en getrainde mensen, is slechts 41 procent.
Het doel was om de top van Afrika’s hoogste berg te bereiken in 48u. Uiteindelijk bleek 26u genoeg om het hoogste punt, genaamd ‘Uhuru Peak’, aan te tikken.
Op deze extreme hoogte (zowat 5895m) is de hoeveelheid zuurstof nog niet de helft van de hoeveelheid zuurstof op zeeniveau. Je lichaam heeft gemiddeld 5-7 dagen nodig om te wennen aan deze arme zuurstofomgeving.
Stijg je dan te snel, kan er hoogteziekte optreden (vaak vanaf 2000-2500 meter) en begint meestal met hoofdpijn, duizeligheid en verwarring. In extreme gevallen kan cerebraal oedeem (hersenzwelling) optreden en zelfs de dood. Krijg je last van hoogteziekte, is de enige remedie : terug afdalen.
Ook hier hebben de deelnemers ademhalingstechnieken uit de WHM toegepast. ‘Key’ was om focus te behouden, continue bezig met de ademhaling (door de neus ‘in’, en door de mond ‘uit’ ademen) en ’s nachts opstaan om een half uur de Wim Hof ademhalingstechniek toe te passen.
Maar… uiteindelijk gaat het niet om de koude, of de ademhaling, of de Kilimanjaro. Het gaat er wel om dat je in de diepte kunnen gaan. Diepere lagen aanspreken in onszelf, waarvan we het bestaan niet wisten.
‘We kunnen meer dan dat we zelf denken’
Het gevecht tegen artritis
Doel van de studie
Het hoofddoel is om te beoordelen of de WHM (ademhalingsoefeningen, blootstelling aan kou en meditatie) aangeboren immuunreacties (ontstekingen dus) kan verminderen bij patiënten met axiale spondylo-artritis, een chronische reumatische ontsteking van de wervelkolom.
Uitvoering van de studie
Deze proof-of-concept studie was gebaseerd op eerder onderzoek, dat liet zien hoe gezonde individuen in staat waren om vrijwillig de fysiologische stressreactie te beïnvloeden om ontsteking te induceren, na WHM-training.
Deelnemers werden gedurende 8 weken onderworpen aan een trainingsschema met koude douches, ademhalingstechnieken en meditatie technieken.
Vòòr en na deze 8 weken werden bloedstalen afgenomen.
Conclusie
De wetenschapsresultaten toonden aan dat de WHM veilig kan worden toegepast bij patiënten met axiale spondyloartritis, een prototypische chronische ontstekingsaandoening.
Bovendien werd een significante daling gevonden in de ontstekingsmarkers (ESR en CRP-niveaus), die gevalideerde biomarkers voor ziekteactiviteit zijn.
Ten slotte bleken verschillende metingen van ziekteactiviteit en kwaliteit van leven te verbeteren na de interventie.
De resultaten suggereren dus dat de WHM niet alleen gezonde individuen in staat stelt om vrijwillig de immuunrespons te initiëren bij acute ontstekingen, maar ook voor individuen die lijden aan chronische ontstekingen gerelateerd aan immuungemedieerde ontstekingsaandoeningen.
De effecten van gecombineerde ademhalingstechnieken en blootstelling aan kou, op stress
Het doel van de studie
Enkele onderzoekers van de Universiteit van Bayreuth besloten hun middelen en expertise te gebruiken om erachter te komen hoe effectief de WHM-beoefening is bij het verlagen van waargenomen stress.
Het stressniveau werd gemeten: zowel voor de studie, als na de studie, met behulp van PSS-10 en PSQ : dit zijn door de wetenschap opgestelde stresstabellen om iemand zijn stress niveau te meten.
Uitvoering van de studie
99 proefpersonen met een leeftijd van gemiddeld 31 jaar, werden verdeeld in groepen die ofwel de ademhalingsoefeningen, blootstelling aan koude of beide deden.
Deze personen werden in 4 groepen onderverdeeld :
- 1 controle groep
- 1 groep enkel ademhaling
- 1 groep enkel koude training
- 1 groep zowel ademhaling als koude training (combinatie dus)
Conclusie
Alle groepen vertoonden duidelijk lagere stressniveaus na de interventie van 2 weken, maar de resultaten waren het meest uitgesproken voor de groep die zowel de ademhaling als de blootstelling aan koude beoefende : een gemiddelde daling aan stress, van maar liefst 21-25%, wat getuigt van het synergetische effect van de volledige methode.
Dit wetende dat het beoefenen van enkel de ademhalingsoefening,of enkel de koude training, een vermindering van stress gaf van ‘slechts’ 12%.
Algemeen onderzoek Wim Hof Methode
Een onderzoek in 2018 met meer dan 200 mensen die regelmatig de Wim Hof Methode toepassen werd als zeer interessant bevonden.
Aan het begin van het onderzoek gaf bijna de helft aan klachten te hebben van oa stress, angst en depressie. Maar ook artritis en psoriasis en migraine werden gerapporteerd. Vermoeidheid en astma kwamen eveneens regelmatig voor.
Zowat 84% gaf aan een duidelijke verbetering te merken, na het beginnen uitoefenen van de WHM. Dit is zeer opmerkelijk. Slechts 15% merkte nauwelijks beterschap.
De belangrijkste verbeteringen vonden we in verhoogde energiebalans, verbeterde slaapkwaliteit en ademhaling, flexibiliteit van het lichaam, en beter om kunnen gaan met de koude.
Maar ook verlichting van acute en chronische pijnen. Verminderde ontstekingen en verbetering van depressieve gevoelens en angsten.
Als we meer naar de geestelijke kant van het verhaal kijken, gaven veel mensen ook een verhoogd zelfbeeld, verbeterd zelfvertrouwen en stemming aan. Het beter kunnen omgaan met moeilijke situaties en stress. Het meer durven aangaan van uitdagingen was ook een opvallende bemerking.
Ziekte van Lyme – Pilotstudie
In oktober 2017 is een pilot studie gestart om de effecten van het beoefenen van de WHM op de symptomen van mensen met de diagnose chronische Lyme te meten. Nu het onderzoek ten einde loopt, delen de deelnemers hun gedachten over deze ervaring.
